اتاق بهار خواب چیست ؟ آیا تا به حال به کلمه بهارخواب فکر کرده اید؟ احتمالا علت نامگذاری این فضا در خانه های اجدادیمان این باشد که در فصل بهار دوست داشتند در فضایی خنک بخوابند و قبل از خواب آسمان را تماشا کنند؛ اما با سرمای سحرهای بهار چه کرده اند؟ به فکر چاره آن هم بوده اند، بهار خواب و یا مهتابی همانند یک ایوان بدون سقف اما از سه طرف، محصور شده طراحی شده است که آن سرمای سحری باعث اذیت افراد خوابیده نشود. جالب است بدانید این فضا در تمام پاییز و در شب های بهار و تابستان مورد استفاده قرار می گرفته است. اما سوالی که ما از شما داریم، آخرین بار کی قبل از خواب آسمان را تماشا کرده اید؟

اتاق بهار خواب چیست ؟

در اصل می توان گفت بهار خواب نام دیگر مهتابی است که به آن تخت بوم هم گفته می شود. بهار خواب فضایی بدون سقف است که در طبقات بالا و روی حیاط ساخته می شود؛ به ویژه در شهرهایی با آب و هوای گرم. در شب های بهار و تابستان با نصب یک پشه بند شب را صبح می کردند و از خوابیدن در آن فضا لذت می بردند و در پاییز به عنوان اتاقی اضافی در روز از آن بهره می بردند.

تاریخچه ایوان و بهار خواب

می توان گفت بهار خواب هم یک نمونه ایوان بدون سقف برای طبقات فوقانی است. اگر تاریخ را ورق بزنیم می توانیم بگوییم که سابقه ساخت ایوان ها به زمان اشکانیان و شیوه پارتی بر می گردد و تا زمان قرن بیستم از ملزومات خانه به حساب می آمد. ایوان مدائن یا همان طاق کسری که طاق خسروست شاید معروفترین ایوان ایرانی باشد که شاهکار معماری ساسانیان بود. از عبادتگاه تا قصر در بسیاری از بناها ایوان ساخته می شد. در مورد تاریخچه طراحی ایوان که بعدها بهارخواب ها از دل طراحی آن در آمد گفته اند، کوچ نشینان اشکانی چادرهایی مدور می ساختند که فقط یک در داشت و فرم و عملکر ایوان بی شباهت به این چادرها نیست.

بهار خواب در خانه های امروزی

سبک و روش زندگی و معماری دو اصلی هستند که هر دو به یکدیگر مرتبط و بر روی هم تأثیر می گذارند. اگر کمی از گذشته معماری ایران بدانیم خواهیم دید که سبک زندگی بر روی طراحی و ساخت و ساز بناها تأثیر گذاشته است و ما شاهد این طراحی در سال های نه چندان دور هم بوده ایم که سبک زندگی ارجحیت بر روی طراحی معماری داشته است و خانه ای همراه با  آرامش طراحی شده است، اما این روزها این سبک طراحی کمرنگ شده است. آیا تا به حال دوست داشته اید در هنگام خواب آسمان را ببینید؟ ستاره ها را بشمارید؟ در گذشته تا احساس نیاز می کردند فضایی به این منظور می ساختند که نامش را بهار خواب گذاشته اند. این روزها بهار خواب های آن سال ها به یک فضای کوچک به نام بالکن و تراس تبدیل شده است اما شاید در گوشه و کنار برج و ها و ساختمان های بلند بتوانیم بهار خواب های با طراحی زیبا را ببینیم که کمی یاد گذشته را برای ما زنده کند و میزبان خانواده ها در شب های گرم تابستان و بهار و روزهای پاییز باشد.

فرق بهار خواب با تراس، بالکن و غلام گردشی

در زبان فارسی بعضی کلمات به طور عامیانه یک معنی می دهند در صورتی که از لحاظ عملکردی متفاوت هستند. در میان اصطلاحات معماری می توان به بهار خواب، تراس و بالکن اشاره کرد در اصطلاح عامیانه یک معنی می دهند اما دارای عملکردی متفاوتی هستند. پس برگردیم به این که اتاق بهار خواب چیست و چه فرقی با فضاهای مشابه دارد.
در زبان انگلیسی، تراس (Terrace) به هر بلندی مسطح یا به اصطلاح سکو گفته می شود. فرهنگ فارسی عمید اما تراس را «ایوان وسیع جلو طبقات فوقانی عمارت؛ مهتابی» تعریف کرده است و شاید بتوان گفت کاربردی که ما ایرانی ها برای واژه تراس در نظر گرفته ایم دقیقا منطبق با آنچه از معنوی لغوی انگلیسی اش مستفاد می شود منطبق نباشد یا محدودتر باشد.
بالکن (Balcon) واژه ای با ریشه فرانسوی است که در فرهنگ معین اینطور تعریف شده «بالکانه، مهتابی، ایوانچه؛ پیش آمدگی در طبقه دوم هر ساختمان که معمولا به داخل اطاق راه دارد و در حکم یک راهرو کم پهنا در جلو اطاق و سایبانی برای طبقه اول است و در تابستان از آن استفاده شود. معمولا سرتیرهای آهنی یا چوبی سقف طبقه اول را قریب یک گز [۹۵ سانتی متر] در فضا جلوتر برند و میانشان سقف زنند و بپوشانند و گاه برای حفاظت گرداگرد آنرا نرده گذارند، پس بالکن معمولاً بی سقف است و حال آنکه غلام گردشی و پاگرد سقف دارد.» خب اگر برایتان سوال پیش آمده که غلام گردشی کیست؟! باید بگوییم غلام گردشی شخص نیست! حتما در عمارت های قدیمی و یا خانه های بزرگ راهرویی را دیدید که دورتا دور ساختمان می گردد و به بخش های مختلف خانه که از داخل مجزا هستند، راه دارد. به این راهروی مدور مسقف که آن هم با بالکن، تراس و بهار خواب فرق دارد، غلام گردشی می گویند.
به طور خلاصه به اینجا رسیدیم که به سطح مرتفع نیمه باز متصل به یک سمت ساختمان است که با دیوار کوتاه یا نرده احاطه می شود بالکن می گویند و باوجود تفاوت های عملکردی و ویژگی های معماری متفاوت، همه شان می توانند به نوعی مهتابی هم باشند.
اما تفاوت بالکن، تراس و بهار خواب از جنبه حقوقی و قوانین شهرداری است که بیشتر حائز اهمیت است. بالکن یکی از فضاهای اضافه شده در ساختمان است که مساحت آن در متراژ آپارتمان محاسبه و جمع می گردد که حتما باید مسقف باشد و حداقل یک سمت آن باز باشد، گاهی بالکن دو طرف و گاهی سه طرف باز به فضای مجاور داریم که قسمت های مجاور فضا به شکل نیم دیوار و یا نرده و یا ترکیب این دو با دیوار هست اما تراس بدون سقف بوده و جزو مشاعات محسوب می گردد در نتیجه مساحت آن در محاسبه متراژ آپارتمان هیچ دخالتی ندارد. گاهی قسمتی از یک بالکن بدون سقف است معمولا در طبقه اول که در این حالت آن قسمت بدون سقف تراس و قسمت مسقف بالکن نامیده می‌شود؛ اما بهار خواب به فضایی بلند تر از اطراف خود گفته می شود که معمولاً در بخش بیرونی ساختمان های مسکونی ساخته می شوند. در تفکیک آپارتمان هایی با متراژ کم معمولا با بهار خواب برخورد نمی کنیم مگر در خانه های ویلایی و آپارتمان هایی که دارای متراژ بالا باشند.

دکوراسیون و چیدمان بهار خواب

امروزه به دلیل ساخت ساختمان های بلند و برج ها ارتباط افراد با طبیعت کمتر می شود به همین منظور طراحان و معماران برای پیوند طبیعت با افراد فضاهایی همانند بهار خواب های زیبا و دلنشین را در طراحی های خود در نظر می گیرند تا افراد نفسی تازه کنند. بهار خواب ها جزئی از ساختمان هستند هر چه انها زیبا تر باشند نمای ساختمان ها زیباتر می شود. در زیر به چند نمونه چیدمان و دکوراسیون بهار خواب می پردازیم.

تزئین بهار خواب با گیاهان

یکی از بهترین ایده ها در دکوراسیون بهار خواب استفاده از گیاهان است. وجود گیاهان در همچنین فضایی ضروری است چرا که گیاهان حس و حال خوبی به این فضا می دهند. سعی کنید از گل هایی با رنگ های شاد و متنوع استفاده کنید تا نمای زیبایی در فضای بهار خواب داشته باشید. در صورتی که نمی خواهید بر روی کف بهار خواب از پوشش گیاهی استفاده کنید می توانید دیوارها را با پوشش گیاهان سبز زیبا کنید و با گلدان های رنگی فضای بهار خواب را شاد و دلنشین کنید.

استفاده از مبلمان مناسب در فضای بهار خواب

در دکوراسیون بهار خواب معمولا یکی از اولین وسایلی که خریداری می شود مبلمان است که با توجه به اندازه بهار خواب باید مبلمان ها انتخاب شوند؛ بدون شک یکی از وظایف بهار خواب نشستن در آن فضا و استراحت است که بدون مبلمان امکان پذیر نیست. اما به این نکته توجه کنید که بسیاری از بهارخواب ها سر پوشیده نیستند پس مبلمانی انتخاب کنید که در صورت تغییر آب و هوا آسیب نبیند و با کیفیت باشند. قرار دادن یک صندلی گهواره ای در گوشه بهار خواب می تواند آرامش را برای چند لحظه ایجاد کند و خستگی یک روز کاری را از بین ببرد. با قرار دادن کوسن های رنگی بر روی این صندلی گهواره ای حس و حال خوبی به فضای بهار خواب بدهید.

استفاده شومینه در بهار خواب

اگر متراژ بهار خواب شما زیاد است می توانید در گوشه از این فضا شومینه ای طراحی کنید و یا اینکه از شومینه های سیار استفاده کنید که به راحتی بتوانید آن را جا به جا کنید. با نشستن در کنار شومینه در شب های سرد زمستان فضای گرمی و دل نشینی را ایجاد کنید.

نورپردازی در بهار خواب

معمولا بیشترین استفاده از بهار خواب در شب است به همین دلیل توجه به نورپردازی در بهار خواب بسیار مهم است. نورپردازی باید به طوری باشد که تمامی فضا روشن شود. نورپردازی کف و گوشه ها فضا را رومانتیک می کند و زیبایی زیادی به فضا می دهد.

منبع : خوگر نیوز